ದ್ವಿತೀಯ ಪಿಯುಸಿ ಕನ್ನಡ ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳು|2nd Puc Kannada Nudigattugalu

೧. ದಾರಿದೀಪ – ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ

ಹಿರಿಯರ ಅನುಭವದ ಮಾತುಗಳು ಕಿರಿಯರಿಗೆ ದಾರಿದೀಪ

೨. ಕತ್ತಿಮಸೆ – ದ್ವೇಷ ಸಾಧಿಸು

ದುರ್ಯೋಧನ ಪಾಂಡವರ ಮೇಲೆ ಸದಾ ಕತ್ತಿಮಸೆಯುತ್ತಿದ್ದನು.

೩. ಗಾಳಿಗೆ ತೂರು – ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸು

ದೊಡ್ಡವರ ಹಿತವಚನವನ್ನು ಗಾಳಿಗೆ ತೂರಬಾರದು.

೪. ಕೈಯೊಡ್ಡು – ಬೇಡು

ಅನ್ನರ ಬಳಿ ಕೈಯೊಡ್ಡುವುದರಿಂದ ಆತ್ಮಗೌರವಕ್ಕೆ ಕುಂದು.

೫. ಅಜ್ಜನಕಾಲದ್ದು – ಪುರಾತನ

ಅಜ್ಜನ ಕಾಲದ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಬೆಲೆಹೆಚ್ಚು

೬. ಹಿತ್ತಾಳೆ ಕಿವಿ – ಜಾಡಿಮಾತು ಕೇಳುವ ಸ್ವಭಾವ

ಚಾಡಿಮಾತು ಕೇಳಿದರೆ ಹಿತ್ತಾಳೆಕಿವಿ ಎನ್ನಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದೀತು.

೬. ಕಣ್ಣುಕೆಂಪಗಾಗು – ಸಿಟ್ಟಾಗು

ಕಡಿಮೆ ಅಂಕಗಳಿಸಿದರೆ ಅಪ್ಪ ಕಣ್ಣುಕೆಂಪಗೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

೮. ಕಪಿಮುಷ್ಟಿ – ಬಿಗಿಯಾದ ಹಿಡಿತ

ನಾವು ಪರರ ಕಪಿಮುಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಬದುಕಬಾರದು.

೯. ರೈಲುಬಿಡು – ಸುಳ್ಳು ಹೇಳು

ಸುಳ್ಳು ಹೇಳುವುದನ್ನು ರೈಲು ಬಿಡುವುದು ಎನ್ನುವರು.

೧೦. ಕೈಕೊಡು – ಮೋಸಮಾಡು

ನಂಬಿಗಸ್ತನೆಂದು ನಿಯಮಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಕೆಲಸದವನು ಯಜಮಾನರಿಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಕೈಕೊಟ್ಟ.

೧೧. ಮುಖಊದಿಸು – ಅಸಮಾಧಾನೆ ತೋರು

ಮಗುವಿಗೆ ತಾಯಿ ಚಾಕಲೇಟು ಕೊಡದೆ ಇದ್ದುದರಿಂದ ಮಗು ಮುಖಊದಿಸಿಕೊಂಡಿತು.

೧೨. ಎಳ್ಳುನೀರು ಬಿಡು – ತ್ಯಜಿಸು, ಕೈಬಿಡು, ವಿಷಯವನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಬಿಟ್ಟುಬಿಡು

ವಯಸ್ಸಾದುದರಿಂದ ಅವನು ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರಿಯ ಆಸೆಗೆ ಎಳ್ಳುನೀರು ಬಿಟ್ಟನು.

೧೩. ಹುಡುಗಾಟಿಕೆ – ಬೇಜವಾಬ್ದಾರಿ

‘ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹುಡುಗಾಟಿಕೆಯ ಬುದ್ದಿ ಸಾಮಾನ್ಯ.

೧೪. ಹೊಟ್ಟೆಹೊರೆ – ಜೀವನ ಸಾಗಿಸು

ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ಋಣವಿಲ್ಲದೆ ಹೊಟ್ಟೆಹೊರೆಯುವುದೇ ಮೇಲು.

೧೫. ಸಿಂಹಸ್ವಪ್ನ – ಭಯಗೊಳಿಸುವ ನೆನಪು

ಭೀಮನು ಕೀಚಕನಿಗೆ ಸಿಂಹಸ್ವಪ್ನನಾಗಿದ್ದನು.

೧೬. ತಲೆಬಾಗು – ವಂದಿಸು, ಗೌರವಿಸು

ಗುರುಗಳ ಪಾಂಡಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲರೂ ತಲೆಬಾಗಿದರು.

೧೬. ಚಳ್ಳೆಹಣ್ಣು ತಿನ್ನಿಸು – ಮೋಸಮಾಡು

ಕಳ್ಳ ಪೊಲೀಸರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಚಳ್ಳೆಹಣ್ಣು ತಿನ್ನಿಸಿದನು.

೧೮. ಗತಿಕಾಣಿಸು – ಮುಗಿಸು

ಪುಂಡರಿಗೆ ಪೊಲೀಸರು ಗತಿ ಕಾಣಿಸಿದರು.

೧೯. ಮೊರೆಹೋಗು – ಶರಣಾಗು

ಅನಾರೋಗ್ಯ ಕಾಡಿದಾಗ ವೈದ್ಯರ ಮೊರೆಹೋಗುತ್ತೇವೆ.

೨೦. ಕಾಲುಕೀಳು – ಓಡಿಹೋಗು

ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕೇ ಹೊರತು ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ಕಾಲುಕೀಳಬಾರದು.

೨೧. ಬೇರೂರು – ಬಲವಾಗಿ ನೆಲೆಯಾಗು

ನೆಂಟರು ನಮ್ಮಲ್ಲೇ ಒಂದು ತಿಂಗಳು ಬೇರೂರಿದ್ದರು.

೨೨. ಒಡಕುಬಾಯಿ – ವಿವೇಕವಿಲ್ಲದೆ ಮಾತಾಡುವವ

ಗುಟ್ಟನ್ನು ಮುಚ್ಚಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲಾರದವರ ಬಾಯಿ ಒಡಕುಬಾಯಿ ಎನಿಸುತ್ತದೆ.

೨೩. ಕೈಬೆಚ್ಚಗೆ ಮಾಡು – ಲಂಚಕೊಡು

ಸರ್ಕಾರಿ ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೈಬೆಚ್ಚಗೆ ಮಾಡದಿದ್ದರೆ ಕೆಲಸ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.

೧. ಅಡಿಪಾಯ – ಬುನಾದಿ, ತಳಹದಿ

ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಸತತ ಪರಿಶ್ರಮವೇ ಆಡಿಪಾಯ.

೨. ಅಜಗಜಾಂತರ – ಆನೆಗೂ ಆಡಿಗೂ ಇರುವ ಅಂತರ, ಭಾರಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

ಹಳ್ಳಿಯ ಬದುಕಿಗೂ, ನಗರದ ಜೀವನಕ್ಕೂ ಅಜಗಜಾಂತರವಿದೆ.

೩. ಕಣ್ಣರಳಿಸು – ಅಚ್ಚರಿಪಡು

ಪ್ರಕೃತಿಯ ಸೊಬಗನ್ನು ಕಣ್ಣರಳಿಸಿ ನೋಡಿದೆನು.

೪ ತಲೆಹಾಕು – ಮಧ್ಯ ಪ್ರವೇಶಿಸು

ಬೇರೆಯವರ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ತಲೆಹಾಕುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದಲ್ಲ.

೫. ಒಣಜಂಬ – ವ್ಯರ್ಥ ಅಹಂಕಾರ

ಯಾವುದೇ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಮಾಡದವರು ಕೇವಲ ಒಣಜಂಬದ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಆಡುತ್ತಾರೆ.

೬. ತುತ್ತೂರಿ ಊದು – ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಚಾರಮಾಡು

ಯೋಗ್ಯತೆ ಇರಲಿ ಬಿಡಲಿ, ಕೆಲವರು ತುತ್ತೂರಿ ಊದಿಕೊಳ್ಳದೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.

೭. ನರಪೇತಲ ನಾರಾಯಣ – ಸಣ್ಣಗಿರುವ ಮನುಷ್ಯ

ಹೆಸರು ಭೀಮಸೇನರಾವ್ ಎಂದಿದ್ದರೂ ಅವನೊಬ್ಬ ನರಪೇತಲನಾರಾಯಣ.

೮. ಅಧಿಕಪ್ರಸಂಗ ಮಾಡು – ತಲೆಹರಟೆ ಮಾಡು

ಹಿರಿಯರ ಮಾತಿನ ನಡುವೆ ಕಿರಿಯರು ಅಧಿಕಪ್ರಸಂಗ ಮಾಡಬಾರದು.

೯. ಕಣ್ಣಿಗೆ ಒತ್ತಿಕೋ – ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸು

ಭಕ್ತರು ದೇವರ ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಒತ್ತಿಕೊಂಡು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.

೧೦. ದೇಶಾವರಿ ನಗೆ ಬೀರು – ಏನೂ ಅರ್ಥವಿಲ್ಲದ ನಗು

ತಪ್ಪು ಮಾಡಿ ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಿಕೊಂಡ ಮಗು ದೇಶಾವರಿ ನಗೆ ಬೀರುತ್ತದೆ.

೧೧. ಮೇಲೆ ಎತ್ತಿ ಕಟ್ಟು – ಪ್ರಚೋದಿಸು

ಸ್ವಾರ್ಥಿಗಳು ಜನರನ್ನು ಒಬ್ಬರ ಮೇಲೆ ಒಬ್ಬರನ್ನು ಎತ್ತಿಕಟ್ಟಿ ತಮ್ಮ ಬೇಳೆ ಬೇಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

೧೨. ಉರಿಯುವ ಬೆಂಕಿಗೆ ತುಪ್ಪ ಸುರಿ – ಕುಮ್ಮಕ್ಕು ಕೊಡು

ತಂದೆಯ ಬೈಗುಳದ ಜೊತೆಗೆ ತಮ್ಮ ನಕ್ಕಿದ್ದು ನನಗೆ ಉರಿಯುವ ಬೆಂಕಿಗೆ ತುಪ್ಪ ಸುರಿದಂತಾಯಿತು.

೧೩. ಮುಖ ಹಿಂಜಿಕೊಳ್ಳು – ಅಸಮಾಧಾನ ತೋರು

ನಾನು ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಫೇಲಾದ ಸುದ್ದಿ ತಿಳಿದು ನನ್ನ ತಂದೆ ಮುಖ ಹಿಂಜಿಕೊಂಡರು.

೧೪. ಗಾಳಿಗೆ ಉಗಿ – ವ್ಯರ್ಥ ಪ್ರಯತ್ನ

ಕೆಲವರಿಗೆ ಬುದ್ದಿ ಹೇಳುವುದು ಗಾಳಿಗೆ ಉಗಿದಂತೆ ನಿಷ್ಟ್ರಯೋಜಕ.

೧೫. ಮೂಗುಹಾಕು/ಮೂಗುತೂರಿಸು – ಮಧ್ಯೆ ಪ್ರವೇಶಿಸು

ಬೇರೆಯವರು ಮಾತನಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಮಧ್ಯೆ ಮೂಗು ಹಾಕುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದಲ್ಲ.

೧೬. ಹದ್ದುಬಸ್ತಿನಲ್ಲಿಡು – ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿಡು

ಹೊಸದಾಗಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಶಿಕ್ಷಕರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಹದ್ದುಬಸ್ತಿನಲ್ಲಿಡಲು ಕಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ.

೧೭. ತಲೆಕೊಡವು – ನಿರಾಕರಿಸು

ನನ್ನ ಮಾತಿಗೆ ತಂದೆಯವರು ತಲೆಕೊಡವಿ ಅಸಮಾಧಾನ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.

೧೮. ತಲೆದೂಗು – ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಅಥವಾ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸು

ಸಂಗೀತಗಾರನ ಹಾಡಿನ ವೈಖರಿಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ತಲೆದೂಗಿದರು.

೧೯. ತಲೆತಗ್ಗಿಸು – ಅಪಮಾನ ಅನುಭವಿಸು

ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮಕ್ಕಳು ಮಾಡುವ ತಪ್ಪಿನಿಂದ ತಂದೆತಾಯಿಗಳು ತಲೆತಗ್ಗಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

೨೦. ಅನ್ನಕ್ಕೆ ಕಲ್ಲುಹಾಕು – ಜೀವನಮಾರ್ಗ ಕೆಡಿಸು

ಬಡವರ ಅನ್ನಕ್ಕೆ ಕಲ್ಲುಹಾಕುವುದು ಘೋರ ಅನ್ಯಾಯ.

೨೧. ಎಂಜಲಿಗೆ ಕೈಯೊಡ್ಡು – ಹಂಗಿಗೆ ಒಳಗಾಗು

ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ಎಂಜಲಿಗೆ ಕೈಯೊಡ್ಡುವುದು ಸ್ವಾಭಿಮಾನಕ್ಕೆ ಅಪಮಾನ.

೨೨. ಎರಡು ಬಗೆ – ದ್ರೋಹ ಮಾಡು, ಕೃತಘ್ನನಾಗು

ನಿನ್ನನ್ನು ನಂಬಿದವರಿಗೆ ಎರಡು ಬಗೆಯ ಬೇಡ.

೨೩. ರಾಮಬಾಣ – ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ

ಅಮೃತಾಂಜನವು ತಲೆನೋವಿಗೆ ರಾಮಬಾಣವಿದ್ದಂತೆ.

೨೪. ಪರದೇಶಿ – ದಿಕ್ಕಿಲ್ಲದವರು, ಹೊರನಾಡಿನವರು, ತಬ್ಬಲಿತನ

ಅಪರಿಚಿತರ ನಡುವೆ ಪರದೇಶಿಯಾದೆ ಎನಿಸಿತು.

೨೫. ತಲೆಗೆ ಹತ್ತು – ಅರ್ಥವಾಗು

ಗಣಿತವು ಸುಲಭವಾಗಿ ತಲೆಗೆ ಹತ್ತುವುದಿಲ್ಲ.

೨೬. ತಲೆಮೇಲೆ ಮೆರೆಸು – ಶ್ರೇಷ್ಠವೆಂದು ತಿಳಿ

ಇಂಗ್ಲಿಷನ್ನು ತಲೆಮೇಲೆ ಮೆರೆಸುವುದು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಎಸಗುವ ದ್ರೋಹ.

೨೭. ಜನ್ಮಜಾಲಾಡು – ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಯ್ಯು

ಅನುತ್ತೀರ್ಣನಾದಾಗ ನನ್ನ ತಂದೆ ಜನ್ಮಜಾಲಾಡಿದರು.

೨೮. ಗಾಳಿಸುದ್ದಿ/ಗಾಳಿಮಾತು – ಸುಳ್ಳುಸುದ್ದಿ, ಆಧಾರವಿಲ್ಲದ ಸುದ್ದಿ

ಗಾಳಿಸುದ್ದಿಗೆ ಕಿವಿಕೊಡಬಾರದು.

೨೯. ಟೋಪಿಹಾಕು – ಮೋಸ ಮಾಡು

ಊರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಟೋಪಿ ಹಾಕಿದ್ದಾಯಿತು. ಈಗ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದಾನೆ.

೩೦. ಮೈಗೆಹತ್ತು – ಅರ್ಥವಾಗು

ಮಾತೃಭಾಷೆಯ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಗಳು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮೈಗೆಹತ್ತುವುವು.

೩೧. ಬಾಯಿತುರಿಕೆ – ಮಾತಾಡುವ ಚಟ

ಅಜ್ಜಿಯು ಅವರಿವರೊಡನೆ ಮಾತಾಡಿ ಬಾಯಿತುರಿಕೆ ತೀರಿಸಿಕೊಂಡಳು.

೩೩. ಚದುರಂಗದಾಟ – ಬುದ್ದಿವಂತಿಕೆ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಆಟ

ರಾಜಕೀಯವು ಒಂದು ಚದುರಂಗದಾಟ.

೩೪. ಕಣ್ಣಾಡಿಸು – ಸ್ಕೂಲವಾಗಿ ವರಿಶೀಲಿಸು

ಬರೆದದ್ದು ಸರಿಯಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ಕೊನೆಯಲ್ಲೊಮ್ಮೆ ಕಣ್ಣಾಡಿಸಬೇಕು.

೩೫. ಕೈಗೊಂಬೆ – ಆಟದ ಸಾಮಾನು, ವಶವರ್ತಿ

ಬೇರೆಯವರ ಕೈಗೊಂಬೆಯಾಗಿ ಬಾಳದೆ ಸ್ವತಂತ್ರರಾಗಿ ಬಾಳಬೇಕು.

೩೬. ತಲೆ ಅಲ್ಲಾಡಿಸು – ಇಲ್ಲವೆಂದು, ಬೇಡವೆಂದು, ಅಲ್ಲವೆಂದು ಸೂಚಿಸು

ಬರಿ ತಲೆ ಅಲ್ಲಾಡಿಸಬೇಡ, ಏನಾಯಿತೆಂದು ಬಾಯಿಬಿಟ್ಟು ಹೇಳು.

೩೭. ತರ್ಪಣ ಬಿಡು – ಸಂಬಂಧ ಕಡಿದುಕೊ

ಕೆಲವರಿಗೆ ಹಣ ಕೊಟ್ಟ ಮೇಲೆ ಅದಕ್ಕೆ ತರ್ಪಣ ಬಿಟ್ಟಂತೆಯೇ.

೩೯. ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗು – ಪ್ರಸಿದ್ದವಾಗು

ಲಾಟರಿ ಹೊಡೆದದ್ದರಿಂದ ಅವನು ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ.